Nón lá

Nón lá là một loại nón đội đầu truyền thống của các dân tộc Đông Á và Đông Nam Á như Nhật Bản, Lào, Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam...

Lịch sử

Nón lá đã được chạm khắc trên trống đồng Ngọc Lũ, trên thạp đồng Đào Thịnh từ 2500-3000 năm về trước.Ông cha ta từ xưa đã biết lấy lá chụm vào làm vật che mưa, nắng. Có lẽ vì vậy mà bây giờ chiếc nón lá được sử dụng rộng rãi.

Cấu tạo

Nón thường được đan bằng các loại lá khác nhau như lá cọ, lá buông, rơm, tre, lá cối, lá hồ, lá du quy diệp chuyên làm nón v.v. Có hoặc không có dây đeo làm bằng vải mềm hoặc nhung,lụa để giữ trên cổ.

Nón thường có hình chóp nhọn hay hơi tù, tuy vẫn có một số loại nón rộng bản và làm phẳng đỉnh. Lá nón được xếp trên một cái khung gồm các nan tre nhỏ uốn thành hình vòng cung. 

Phân loại

Nón lá có nhiều loại như nón ngựa hay nón Gò Găng (sản xuất ở Bình Định, làm bằng lá dứa, thường dùng khi đội đầu cưỡi ngựa), nón quai thao (người miền Bắc Việt Nam thường dùng khi lễ hội), nón bài thơ (ở Huế, là thứ nón lá trắng và mỏng có lộng hình hoặc một vài câu thơ), nón dấu (nón có chóp nhọn của lính thú thời phong kiến); nón rơm (nón làm bằng cọng rơm ép cứng); nón cời (loại nón xé te tua ở viền); nón gõ (nón làm bằng tre, ghép cho lính thời phong kiến); nón lá sen (còn gọi là nón liên diệp); nón thúng (nón là tròn bầu giống cái thúng, thành ngữ "nón thúng quai thao"); nón khua (nón của người hầu các quan lại thời phong kiến); nón chảo (nón mo tròn trên đầu như cái chảo úp, nay ở Thái Lan còn dùng), v.v... Nhưng thông dụng nhất là nón hình chóp nhọn.

Công dụng

Nón lá là mang đậm nét bản sắc dân tộc Việt Nam . Nón là thường chỉ dùng để che nắng che mưa nhưng với người Việt Nam, nón lá còn dùng như một vật đựng thức ăn, đồ dùng đối với những bà nội trợ; còn người nông dân thường dùng vành nón để ngồi lên nền đất để không dơ, là cái quạt tiện lợi khi trời nắng nóng. Ngoài ra, nón lá còn được in những bài thơ, dòng chữ bên trong những lớp nón mỏng, tuỗi học trò thường dùng hình thức này để truyền thư tình cho nhau