Elastane (Spandex)

Elastane, vùng bắc Mỹ người ta gọi là Spandex, tại các quốc gia khác được gọi là Elastane, là sợi nhân tạo có độ dãn cao. Loại sợi này tượng tự như cao xu, tuy nhiên chúng chắc và bền hơn. 

Các sản phẩm sợi Elastane được đưa ra thị trường vào năm 1959 với tên là Fibre K, sau khi Joseph Shivers tại công ty hóa chất My DuPond phát triển ra phương pháp sản xuất công nghiệp. Sản phẩm này làm từ chất liệu polyurethane, bao gồm các sợi nhỏ li ti dán vào nhau. Từ năm 1962 sợi Fibre K được sản xuất và tung ra thị trường với số lượng lớn dưới thương hiệu Lycra, do công ty Invista quản lý. Hai năm sau công ty Bayer AG bắt đầu với việc sản xuất Dorlastan, một loại sợi gồm nhiều sợi tơ nhỏ từ chất liệu Polyurethane. Ngoài ra còn một số thương hiệu khác như Creora (Hyosung), Elaspan (Invista) và Linel (Fillattice).

Rất có thể các từ Elasthan hoặc Dorlasthan xuất phát từ chữ Urethane

Cấu trúc

Elastane là một khối co-polymer bao gồm Polyurethane và Polyethylene glycol. Urethane tạo thành các đoạn đơ, dãn xếp thành hàng kết nối với nhau bằng lực valency để tạo thành loại sợi này. Các khối polyalcohol giống như cao xu (40 -50 đơn vị) ngược lại thì co cuộn lại, tuy nhiên có thể kéo dãn ra. Qua sự phối hợp giữa các khối đơ và các khối có độ co dãn, khả năng co dãn của chất liệu rất cao , có thể đạt đến hơn 700%. 

Đặc tính 

Trọng lượng riêng 1.1 tớ 1.3 g/cm3 
Khả năng kéo dãn từ 500 tới 700% 
Chiều dài bị đứt (breaking length): 8-15 km, nếu chúng ta treo một sợi dây ở một độ dài nhất định, sợi dây sẽ bị kéo đứt vì chính trọng lượng của của nó 
Ít thấm hơi ẩm (1%) 
Giữ hình dạng lâu dài 
Nhẹ, mềm, trơn và dễ nhuộm 
Không tích điện 
Không tạo xơ, thắt nút trên bề mặt 

Ứng dụng 

Elastane chủ yếu được dùng làm quần áo có độ co dãn cao hoặc vừa vặn ôm lấy cơ thể. Các loại này thường là quần áo thể dục thể thao, đồ lót , vớ tất. Để thoải mái hơn sợi Elastane thường được trộn lẫn với các loại sợi khác (thí dụ 80% Polyamide (Nylon) và 20% Elastane).

Các loại quần áo có chứa thành phần Elastane 

Quần áo thể thao (Leggins hoặc quần chạy xe đạp) 
Quần áo chống nắng (Rash Guards) 
Quần tất 
Các loại tất cho ky khoa, thẩm mỹ 
Quần áo tắm 
Áo ngực 

Ngoải ra sợi Elastane còn hay được dùng trong lãnh vực ảo thuật là loại sợi "co dãn vô hình"